Ελλάδα: Το δημογραφικό πρόβλημα μοιάζει άλυτο

Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, το 2023 γεννήθηκαν στην Ελλάδα 71.455 μωρά – 6,1% λιγότερα σε σχέση με το προηγούμενο έτος και τα λιγότερα που έχουν γεννηθεί μέσα σε μία χρονιά απ' όταν ξεκίνησαν οι καταγραφές το 1932.

«Η επιθυμία για παιδιά δεν είναι πουθενά στην Ευρώπη πιο έντονη απ' ότι στη συντηρητική Ελλάδα. Παρ' όλα αυτά όμως ο αριθμός των γεννήσεων έφτασε σε ιστορικό χαμηλό το 2023», σχολιάζει η tageszeitung του Βερολίνου. «Το ίδιο έτος καταγράφηκαν 128.101 θάνατοι – 56.646 περισσότεροι, δηλαδή σχεδόν διπλάσιοι, από τις γεννήσεις.

[…] Η τελευταία φορά που οι γεννήσεις ήταν περισσότερες από τους θανάτους στην Ελλάδα ήταν το 2010, τη χρονιά ουσιαστικά που η Ελλάδα χρεοκόπησε. […] Παρ' ότι όμως το πρώην προβληματικό παιδί της ΕΕ βρίσκεται και πάλι στον δρόμο της ανάπτυξης, η κατάσταση δεν αλλάζει – διότι προφανώς η πλειονότητα των Ελλήνων δεν νιώθει καθόλου να βελτιώνονται τα οικονομικά της».

Όπως δηλώνει στην taz ο ειδικός σε δημογραφικά ζητήματα Παύλος Μπαλτάς από το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ), «μέσα στα επόμενα χρόνια, το έλλειμμα γεννήσεων στην Ελλάδα θα συνεχιστεί. […] Και σε αυτό έχει συμβάλει και η μαζική φυγή περίπου 600.000 Ελλήνων κατά τα χρόνια της κρίσης την προηγούμενη δεκαετία. Αυτοί οι Έλληνες θα κάνουν παιδιά στο Βερολίνο, τις Βρυξέλλες, το Μόναχο και αλλού – σε κάθε περίπτωση όχι στην Ελλάδα».

«Όσοι νέοι Έλληνες μένουν στην πατρίδα τους και θέλουν να κάνουν παιδιά, συχνά δεν έχουν τα λεφτά για κάτι τέτοιο», συνεχίζει η εφημερίδα του Βερολίνου. «Αυτό βέβαια δεν προκαλεί έκπληξη: στην Ελλάδα κυριαρχούν – με πολιτική βούληση – τα trickle-down-economics, […] μία οικονομική πολιτική που υποστηρίζει ένθερμα ο πρωθυπουργός Μητσοτάκης.

Λόγω των ευρωπαϊκών κονδυλίων η οικονομία αναπτύσσεται και πάλι, σε χαμηλό όμως επίπεδο. Από αυτό επωφελούνται μονάχα λίγοι Έλληνες – η ανεργία παραμένει αρκετά υψηλή, περίπου στο 10%, […] ενώ οι Έλληνες έχουν και τη δεύτερη μικρότερη αγοραστική δύναμη ανά κάτοικο σε ολόκληρη την ΕΕ.

[…] Επιπλέον, το ποσοστό αποταμίευσης των ελληνικών νοικοκυριών είναι αρνητικό – κάτι που δεν συμβαίνει πουθενά αλλού στην ΕΕ. Κατά το πρώτο τρίμηνο του 2024 βρισκόταν στο -5,63%, τη στιγμή που ο μέσος όρος των 27 κρατών-μελών ήταν στο +14,42%. Οι Έλληνες είναι υποχρεωμένοι να χρησιμοποιούν χρήματα από τις αποταμιεύσεις τους – εάν έχουν. Έτσι, όσον αφορά τη γέννηση ή την ανατροφή των παιδιών τους, τα έξοδα που απαιτούνται είναι πολύ υψηλά. Γι' αυτό και πολλές Ελληνίδες και Έλληνες δεν έχουν καμία άλλη επιλογή: "Παιδιά; Όχι, ευχαριστώ!”.

Οι επιπτώσεις αυτής της συνθήκης είναι μοιραίες: οι θάνατοι ξεπέρασαν τις γεννήσεις σε κάθε μία από τις 13 περιφέρειες της χώρας. […] Η κυβέρνηση Μητσοτάκη θέλει να πάρει τα μέτρα της. Οι επικριτές όμως διαμαρτύρονται πως πλέον είναι πολύ αργά».

Ρεκόρ στα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις

Την περασμένη Παρασκευή (4 Οκτωβρίου) ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ολοκλήρωσε την καταβολή των 3,27 δισεκατομμυρίων ευρώ στο ΤΑΙΠΕΔ για την παραχώρηση της Αττικής Οδού σε βάθος 25ετίας.

Με αυτήν τη συμφωνία «η κυβέρνηση του συντηρητικού πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ολοκλήρωσε το μεγαλύτερο πρότζεκτ στα 13 χρόνια που "τρέχει” το ελληνικό πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων», παρατηρεί η οικονομική επιθεώρηση Handelsblatt. Το 2024 γίνεται έτσι το έτος με τα περισσότερα έσοδα από ιδιωτικοποιήσεις. Μέχρι το τέλος του χρόνου θα πρέπει να μπουν στα ταμεία ακόμη 5,8 δισεκατομμύρια ευρώ – και έτσι τα έσοδα θα είναι τετραπλάσια σε σχέση με το προηγούμενο έτος ρεκόρ 2017.

[…] Ταυτοχρόνως υπάρχουν και άλλες ιδιωτικοποιήσεις σε εξέλιξη, όπως ο διαγωνισμός για την παραχώρηση του αεροδρομίου της Καλαμάτας, […] αλλά και οι ιδιωτικοποιήσεις 22 μικρότερων περιφερειακών αεροδρομίων. Το ΤΑΙΠΕΔ αναμένει ακόμη έσοδα ύψους 1,5 δισεκατομμυρίων ευρώ από την ιδιωτικοποίηση της Εγνατίας Οδού.

[…] Με αυτόν τον τρόπο και έπειτα από μία αργή εκκίνηση στα χρόνια της κρίσης και ένα πισωγύρισμα εξαιτίας της πανδημίας οι ιδιωτικοποιήσεις τώρα επιταχύνονται», καταλήγει η Handelsblatt.

Ο θρυλικός Γιόχαν Νέεσκενς

Πριν από λίγα 24ωρα έφυγε από τη ζωή ένας από τους μεγαλύτερους ποδοσφαιριστές στην ιστορία της Ολλανδίας, αλλά και ένας παίκτης που επηρέασε το ποδόσφαιρο όσο λίγοι: ο Γιόχαν Νέεσκενς.

«Στη δεκαετία του 1970, όταν η Εθνική Ολλανδίας περνούσε την πιο θρυλική φάση της ιστορίας της, υπήρχαν δύο καθοριστικοί ποδοσφαιριστές που λέγονταν Γιόχαν. Ο βασιλιάς Χέντρικ Γιοχάνες "Γιόχαν” Κρόιφ […] και ο Γιοχάνες Γιάκομπους "Γιόχαν” Νέεσκενς, επίσης ένας παίκτης παγκόσμιας κλάσης», γράφει η Süddeutsche Zeitung στο «ύστατο χαίρε» της προς τον Ολλανδό κεντρικό χαφ.

Με τους Οράνιε, ο Νέεσκενς έφτασε σε δύο συναπτούς τελικούς Μουντιάλ, το 1974 και το 1978, χωρίς να καταφέρει να κερδίσει κανέναν από τους δύο. «Τους τίτλους όμως που δεν μπόρεσε να πάρει σε επίπεδο Εθνικής, ο Νέεσκενς τους κατέκτησε σε επίπεδο συλλόγων, κερδίζοντας πολλά πρωταθλήματα, τρεις φορές το Κύπελλο Πρωταθλητριών και μία φορά το Παγκόσμιο Κύπελλο Συλλόγων με τον Άγιαξ, όπως και το Κύπελλο Ισπανίας και το Κύπελλο Κυπελλούχων του 1979 με την Μπαρτσελόνα».

Ο Γιόχαν Νέεσκενς πέθανε σε ηλικία 73 ετών στην Αλγερία, «όπου ήταν ακόμη προπονητής και συμμετείχε στο πρόγραμμα World Coaches. Η τεράστια σημασία του για το ολλανδικό ποδόσφαιρο αντανακλάται και στον αποχαιρετισμό της ολλανδικής ποδοσφαιρικής ομοσπονδίας: "Το διεθνές ποδόσφαιρο χάνει έναν θρύλο. Τα λόγια δεν αρκούν για να περιγράψουν αυτήν τη μεγάλη, απρόσμενη απώλεια”».

Ακόμη και για τους Γερμανούς οπαδούς, συνεχίζει η SZ, ιδίως όσους θυμούνται τον τελικό με την Ολλανδία για το Μουντιάλ του 1974, «ο Νέεσκενς είναι ένας ποδοσφαιριστής που αν και έπαιξε ως ανταγωνιστής των δικών της ηρώων, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος των ευτυχισμένων αναμνήσεων των παιδικών τους χρόνων».