اعطای جایزه ساخاروف به مدافع کنگویی قربانیان خشونت‌های جنسی

دنیس موکوگی، پزشک اهل کنگو جایزه ساخاروف را به پاس تلاش پیگیرش در کمک به زنان قربانی خشونت‌های جنسی دریافت می‌کند. وی همچنین از کارشناسانی است که در عرصه درمان آسیب‌های ناشی از تجاوزات گروهی فعالیت دارد. این پزشک ۵۹ ساله در گفت‌وگویی با خبرگزاری فرانسه "تجاوزهای گروهی" در جنگ و درگیری‌ها را به سلاح‌های کشتار جمعی تشبیه کرده است.

در سال ۲۰۱۳ جایزه ساخاروف به ملاله یوسف‌زی، دختر ۱۶ ساله پاکستانی رسید که به دلیل فعالیت در جهت آموزش دختران هم‌میهنش مورد ترور نافرجام طالبان قرار گرفته بود. طالبان پاکستان حمله‌ی تروریستی به ملاله را توجیه کرده و و این فعال حقوق بشری را "جاسوس غرب" و "سزاوار مرگ" خوانده بودند.

برندگان جایزه ساخاروف در سال ۲۰۱۲ نسرین ستوده، فعال حقوق بشری و جعفر پناهی، کارگردان ایرانی بودند. مراسم اهدای این جایزه در غیاب این دو و در حضور شیرین عبادی، عبدالکریم لاهیجی و دختر جعفر پناهی برگزار شده بود. نسرین ستوده در پیامی که برای این مراسم فرستاده بود، به نقض گسترده‌ی حقوق بشر در ایران اشاره کرده و آن را تنها منحصر به زندانی کردن افراد ندانسته بود.

پارلمان اروپا جایزه آزادی اندیشه ساخاروف در سال ۲۰۱۱ را به پنج فعال جنبش "بهار عربی" اعطا کرد. اسماء محفوظ (بلاگر مصری) احمد الزبیر السنوسی (سیاستمدار لیبیایی)، رزان الزیتونه (وکیل سوری)، علی فرصت (کاریکاتوریست سوری) و بازماندگان محمد بوعزیزی، جوان تونسی که با سوزاندن خود آغازگر انقلاب در تونس شد، دریافت کننده جایزه ساخاروف در آن سال بودند.

جایزه ساخاروف در سال ۲۰۱۰ به گی‌یرمو فارینیاس، دگراندیش کوبایی تعلق گرفت. پارلمان اروپا علت این تصمیم را تلاش بی‌وفقه‌ی این اندیشمند کوبایی برای دستیابی به آزادی بیان و احترام به حقوق بشر ذکر کرد. فارینیاس چندین بار دست به اعتصاب غذای بلندمدت در زندان زد و جان خود را به خطر انداخت تا با اقدامات اعتراضی خود، در کشورش تغییرات سیاسی ایجاد کند.

پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۹ با اعطای جایزه ساخاروف از تلاش‌های سازمان حقوق بشری روسی مموریال قدردانی کرد که انجمنی است بین‌المللی برای دفاع از آزادی‌های مدنی. مبارزه در راه آزادی و دمکراسی در جمهوری‌های شوروی سابق نقشی محوری در فعالیت‌های این سازمان ایفا می‌کند.

پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۸ با اعطای جایزه‌ی ساخاروف از تلاش‌های "هو جیا"، مدافع حقوق شهروندی در چین تقدیر کرد. رئیس پارلمان اروپا در سخنان خود از هو جیا به عنوان یکی از سرسخت‌ترین و پرشورترین فعالان حقوق بشر در چین یاد کرده بود که "خاری است در چشم دولتمردان" این کشور.

جایزه ساخاروف در سال ۲۰۰۷ به صالح محمود عثمان، وکيل سودانی مدافع حقوق بشر تعلق یافت. وی وکالت رایگان شمار زیادی از بازماندگان جنگ داخلی سودان، و قربانيان نقض حقوق بشر در اين کشور را برعهده داشت.

پارلمان اروپا در سال ۲۰۰۶ جایزه ساخاروف را به آلکساندر میلینوکویچ، رهبر نیروهای اپوزیسیون در روسیه سفید اعطا کرد و از ایستادگی او و نیروهای دموکراسی‌خواه در برابر رژیم لوکاشنکو حمایت کرد. میلینوکویچ پیش از ورود به عرصه سیاست فیزیکدان و ریاضى‌دان بود و سال‌ها به عنوان دانشمند در آمریکا و فرانسه و آلمان کار کرده بود.

برندگان جایزه ساخاروف در سال ۲۰۰۵ خانم هووا ابراهيم، وكيل نيجريه‌اى، زنان سفيد‌پوش كوبایى و سازمان گزارشگران بدون مرز بودند. ابراهيم موفق شده بود در شمال نيجريه با دفاع از تعداد زيادى از جوانان و زنان از اجراى احكام شريعت در مورد آنها جلوگيرى کند. زنان سفیدپوش کوبایی که در اعتراض به بازداشت شوهران يا فرزندانشان به خيابان‌ها می‌روند، رنگ سفید را به تأکید بر صلح‌آمیز بودن اعتراض‌شان انتخاب کرده‌اند.

جایزه ساخاروف برای آزادی اندیشه که در دسامبر سال ۱۹۸۸ توسط پارلمان اروپا بنیان نهاده شد، نشانی است که به افراد یا سازمان‌هایی که در راه حفظ و دفاع از حقوق بشر و آزادی اندیشه تلاش می‌ورزند، اهدا می‌شود. جایزه ساخاروف از سال ۲۰۱۰ با جایزه‌ای نقدی بالغ بر ۵۰ هزار یورو همراه است.