افشاگری‌های باب وودوارد، چالش جدید دولت اوباما

«جنگ‌های اوباما» کتاب جدید باب وودوارد، نویسنده و روزنامه‌نگار مشهور آمریکایی نیز هم‌چون بسیاری از آثار نوشتاری پیشین او، پیش از انتشار بحث‌‌های بسیاری برانگیخته است. او این بار اسراری را از اتاق جنگ باراک اوباما برملا کرده که به گفته تحلیل‌گران سیاسی، در آستانه انتخابات کنگره در ماه نوامبر، چالش‌های جدی و دردسرهای متعددی برای دولت اوباما و دموکرات‌ها به همراه خواهد داشت.

وودوارد در آخرین کتاب خود که نخستین کتاب او پس از روی کار آمدن دولت دموکرات اوباما است و هفته آینده (۲۷ سپتامبر) روانه بازار نشر خواهد شد، بیش از هرچیز به واکاوی ماجراجویی اوباما در افغانستان پرداخته و ناگفته‌هایی از اختلافات پنهان بر سر انتخاب استراتژی جنگی و اسرار این جنگ پیچیده و دشوار را بیان کرده است.

باب وودوارد روزنامه‌نگاری است که با بسیاری از مقامات ارشد ایالات متحده ارتباط نزدیکی دارد و معمولا در کتاب‌های خود اطلاعات دست اولی منتشر می‌کند که تا مدت‌ها در عرصه سیاسی و سپهر عمومی این کشور تاثیرگذار است. او در سال ۱۹۷۴ به همراه کارل برنشتاین، با انتشار کتاب «همه مردان رئیس‌جمهور» رسوایی واترگیت را برملا کرد و کار تا جایی پیش رفت که منجر به برکناری ریچارد نیکسون ‌رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده شد. او پیش از این نیز با نگارش کتابی با عنوان «جنگ در درون» سیاست‌های جرج دبلیو بوش در جنگ عراق را به باد انتقاد گرفته بود و اطلاعات محرمانه‌ای از این جنگ را منتشر کرده بود.

بی‌اعتنایی اوباما به دیدگاه‌های مقامات نظامی

نسخه‌ای از این کتاب پیش از توزیع رسمی آن، در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته و بر اساس آن گفته می‌شود این روز‌نامه‌نگار برجسته با افشای اطلاعات دست اولی که از طریق ژنرال‌های متنفذ و حلقه مشاوران منتقد تیم امنیت ملی اوباما به دست آورده، ریشه بسیاری از اختلافات را در اتاق‌های دربسته‌ی واشنگتن می‌جوید. او با توجه به این‌که اوباما سال گذشته ۳۰ هزار نیروی جدید به افغانستان فرستاد و از همان زمان اعلام کرد که ۱۸ ماه پس از آن نیروهای آمریکایی را از آن کشور خارج می‌کند، می‌خواهد به این پرسش پاسخ دهد که آیا اوباما نظامیان متنفذ آمریکایی را دور زده ‌است؟ اگرچه او پاسخ دقیقی به این سوال نمی‌دهد، اما شواهد قانع‌کننده‌ای در این‌باره ارائه می‌کند و می‌گوید، بسیاری از مقامات نظامی با تصمیم او در مورد افغانستان کاملا مخالف بودند.

واشنگتن پست در یادداشتی پیرامون این کتاب می‌نویسد: «باراک اوباما در جست‌وجوی راه‌حلی فوری برای پایان دادن به جنگ افغانستان و خروج نیروهای آمریکایی از آن کشور بود، اما مقامات نظامی از جمله دیوید پترئوس، استنلی مک‌‌کریستال‌، مایک مولن و رابرت گیتس، نه تنها هرگز چنین طرحی را در اختیار وی قرار ندادند، که فقط طرح‌هایی ارائه کردند که مستلزم افزایش نیروهای آمریکایی در افغانستان بود.»

هراس از دست دادن حمایت دموکرات‌ها

تصویری که وودوارد در کتاب جدیدش از اوباما ترسیم می‌کند، تصویر متفاوت رئیس‌جمهوری است که با مقامات نظامی اختلاف‌نظرهای جدی دارد. او می‌گوید مشاوران ارشد اوباما درباره پیشبرد طرح‌ جنگ در افغانستان به شدت با رئیس‌جمهور اختلاف نظر دارند. به عنوان مثال، ریچارد هولبروک، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان و پاکستان و دیوید پترئوس، فرمانده نیروهای آمریکایی از جمله افرادی هستند که او با استناد به گفته‌های آنها این مدعیات را بیان کرده است.

هولبروک گفته «ادامه جنگ با این روش نتیجه‌بخش نخواهد بود» و پترئوس گفته «شما باید بدانید که پیروزی در این جنگ امکان‌پذیر نیست، اگرچه می‌توان هم‌چنان نبرد را ادامه داد». تصویری که وودوارد از جو بایدن ارائه می‌کند هم تصویری متفاوت با چهره آرام و متینی است که در رسانه‌ها ظاهر می‌شود. به گفته او، معاون اول اوباما در جلسات خصوصی واکنش‌های عصبی از خود بروز می‌دهد. به عنوان مثال او در واکنش به اظهارات هولبروک در جایی گفته است که «او خودخواه‌ترین حرام‌زاده‌ای است که در زندگی‌ام دیده‌ام.» وودوارد مدعی شده است که سیا هنوز هم نزدیک به ۳ هزار نیروی مسلح ناشناس در خاک افغانستان دارد.

مجله "فارین پالسی" نیز با اشاره به بخش‌هایی از این کتاب آورده است: «اوباما در دیدار خصوصی با هیلاری کلینتون و رابرت گیتس گفته است که نمی‌خواهد یک دهه در افغانستان بماند و به دنبال ملت‌سازی بلند‌مدت نیست و نمی‌خواهد چندین تریلیون دلار را به آتش بکشد و همه حمایت حزب دموکرات را از دست بدهد.»

وودوارد با استناد به بسیاری از منابع اطلاعاتی خود که هم‌چون همیشه نامی از آنها نمی‌برد، به جدال لفظی رئیس‌جمهور و مقامات نظامی در اتاق‌های دربسته اشاره می‌کند، اما آن‌طور که مجله فارین پالسی نوشته، نکته کلیدی در افشاگری‌های «جنگ‌های اوباما» این است که تصمیم خارج کردن نیروهای نظامی از افغانستان، که تصمیم شخصی اوباما است، بنا به مصلحت‌های حزب دموکرات گرفته شده و مقامات ارشد نظامی کاملا با آن مخالف‌اند. نکته‌ای که خوراک خوبی برای منتقدان و مخالفان اوباما در ‌آستانه انتخابات مهم کنگره در ماه نوامبر است و می‌تواند در ادامه روند کاهش محبوبیت اوباما در میان مردم آمریکا، شکست سنگین و سرنوشت‌سازی را برای دموکرات‌ها در پی داشته باشد.

احسان نوروزی

تحریریه: داود خدابخش