صدمین سالروز تولد نلسون ماندلا، صدای جاودانه آزادی

چهره خندان نلسون ماندلا تصویری است که در ذهن جهانیان نقش بسته است. او در روز ۱۸ ژوئیه ۱۹۱۸ در یک خانواده تمبو در روستای کوچک موزو در آفریقای جنوبی به دنیا آمد. ماندلا پس از تحمل تقریبا ۳۰ سال حبس بالاخره در سال ۱۹۹۴ به عنوان اولین رئیس جمهور سیاه پوست کشورش انتخاب شد.

ماندلا پس از طی دوران مدرسه، تحصیلات خود را در رشته علوم قضایی آغاز کرد و در دوره‌ی دانشجویی از فعالان سیاسی علیه نظام تبعیض‌نژادی بود. وی در سال ۱۹۵۲ در اولین دفتر وکالتی که مختص سیاه‌پوستان بود، آغاز به‌کار کرد.

دوران کودکی و جوانی نلسون ماندلا تحت تاثیر نظام تبعیض‌نژادی بین سفید‌پوستان و سیاه‌پوستان قرار گرفت.

ماندلا در دوران جوانی عاشق بوکس بود. او می‌گفت: «در رینگ بوکس، رنگ پوست، نژاد، رتبه و ثروت نقشی ندارند.» ماندلا در دوره‌ی محکومیت زندان نیز لحظه‌ای از ورزش و حفظ سلامت جسمی غافل نماند و تا آنجایی که امکان پیدا می‌کرد، به تمرینات بدنی می‌پرداخت.

در سال ۱۹۶۴ نلسون ماندلا به همراه چند فعال دیگر سیاسی به اتهام فعالیت علیه رژیم آپارتاید محاکمه شد. او در این محاکمه که به "ریونیا" شهرت یافت، به حبس ابد محکوم شد. تصویر: نیروی پلیس در حال عقب‌راندن جمعیتی است که در مقابل ساختمان دادگاه تجمع کرده‌اند.

زندگی در ۵ متر مربع؛ ماندلا ۱۸ سال از ۲۷ سال دوران زندان خود را در این سلول گذراند. او زندانی شماره ۴۶۶۶۴ بود. ماندلا پس از آزادی در باره‌ی این دوران گفت: «در زندان من فقط به عنوان این شماره شناخته می‌شدم.»

در همه سال‌هایی که ماندلا در زندان بسر ‌برد، همسرش وینی ماندلا (نفر وسط) به مبارزه ادامه داد و به یکی از رهبران مبارزه در برابر حکومت اقلیت سفید‌پوست بدل شد.

مبارزه با رژیم آپارتاید با همبستگی جهانی همراه بود. در سال ۱۹۸۸در ورزشگاه ومبلی لندن به مناسبت ۷۰ سالگی ماندلا کنسرتی به منظور جمع‌آوری کمک مالی برگزار شد. ستارگان مشهور دنیای موسیقی پاپ در حضور بیش از ۷۰ هزار تماشاچی کنسرت ۱۰ ساعته‌ای را اجرا کردند که در ۶۰ کشور جهان مستقیما پخش شد.

ماندلا بالاخره در روز ۱۱ فوریه سال ۱۹۹۰ پس از ۲۷ سال از زندان آزاد شد. او به همراه وینی ماندلا همسر سابق‌اش هنگام آزادی مشت‌هایشان را به علامت مبارزه و پیروزی گره کردند.

ماندلا به‌عنوان رهبر کنگره ملی آفریقا (ANC) در ماه مه سال ۱۹۹۰ گفت‌وگوها با فردریک ویلم دکلرک، رئیس جمهور وقت آفریقای جنوبی را آغاز کرد. این گفت‌وگو‌ها راهگشای آفریقای جنوبی عاری از نظام تبعیض‌ نژادی آپارتاید شد. هر دو شخصیت در سال ۱۹۹۳ به خاطر تلاش‌هایشان برای آشتی ملی، جایزه نوبل صلح را دریافت کردند.

اولیور تامبو (سمت چپ) و والتر سیسولو (سمت راست) جزو اولین همرزمان ماندلا بودند. آنها در سال ۱۹۴۴ میلادی شاخه جوانان کنگره ملی آفریقا را تاسیس و حرکات اعتراضی علیه رژیم آپارتاید را هماهنگ کردند. سیسولو به همراه ماندلا به حبس ابد محکوم شد و تامبو ۳۰ سال در تبعید زندگی کرد. این سه نفر پس از سال ۱۹۹۰ رهبری کنگره ملی را بدست گرفتند.

روز ۱۰ مه سال ۱۹۹۴ روزی تاریخی برای آفریقای جنوبی بود. ماندلا در نخستین انتخابات دمکراتیکی که در این کشور برگزار شد به عنوان رئیس جمهور انتخاب شد و سوگند یاد کرد. او تا سال ۱۹۹۹ در این مقام فعالیت کرد. پس از او تابو امبکی رئیس جمهور آفریقای جنوبی شد.

ماندلا با هدف روشنگری جنایت‌های دوران آپارتاید در سال ۱۹۹۶ کمیسیون "حقیقت‌یابی و آشتی ملی" را ایجاد کرد. رئیس این کمیسیون اسقف دزموند توتو تعیین شد. کار این کمیسیون بدون انتقاد نماند زیرا بسیاری از قربانیان مجازات نشدن افرادی را که رسما به جنایات خود اعتراف می‌کردند، نپذیرفتند.

روز ۱۵ ماه مه سال ۲۰۰۴ میلادی قرعه برگزاری جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۱۰ بنام آفریقای جنوبی افتاد. شادی سراسر آفریقای جنوبی را فرا گرفت و مردم از زحمات ماندلا برای برگزاری این جشن بزرگ ورزشی در کشورشان سپاسگزاری کردند. این نخستین جام جهانی بود که در قاره آفریقا برگزار می‌شد.

آفریقای جنوبی می‌خواهد جمهوری رنگین کمان نژاد‌ها باشد. اما در سال ۲۰۰۸ درگیری‌های نژادی و قومی بر این کشور سایه افکند. در آن هنگام بسیاری از خود پرسیدند: آیا ایده "جمهوری رنگین‌کمان نژادها" که قرار بود بر اساس آن مردمان این سرزمین در یک همزیستی توأم با صلح و آرامش زندگی کنند، شکست خورده است؟

در سالروز تولد نلسون ماندلا برنامه‌ها و کنسرت‌های متعددی در سراسر جهان، به ویژه در زادگاه او، آفریقای جنوبی برگزار می‌شود. در این روز مردم جهان فراخوانده شده‌اند که به پاس تلاش ۶۷ ساله ماندلا در راه صلح و آزادی، ۶۷ دقیقه دست به کاری خیر بزنند.

نلسون ماندلا در واپسین سال‌های عمرش کمتر در انظار عمومی ظاهر می‌شد و بیشتر وقت خود را در جمع خانواده می‌گذراند. تصویری از جشن تولد ۹۳ سالگی او در کنار نوه‌ها و نتیجه‌هایش.

نلسون ماندلا٬ عصر پنج‌شنبه ۵ دسامبر (۱۴ آذر) ۲۰۱۳ در سن ۹۵ سالگی درگذشت. او به خاطر تحمل بیش از ۲۷ سال حبس در راه مبارزه علیه حکمرانی اقلیت سفیدپوست و تلاش برای بازپس‌گیری حقوق ازدست‌رفته سیاه‌پوستان آفریقای جنوبی٬ به «نماد آزادی٬ عدالت٬ شکیبایی و کرامت» در این کشور و سراسر جهان تبدیل شد. ماندلا از چهره‌های فراموش‌نشدنی تاریخ معاصر جهان به شمار می‌رود.