مسیر پرخطر پناهندگان از بوسنی به اتحادیه اروپا

صدها پناهجو همچنان در ویرانه‌ها و چادرهای اطراف شهر بیهاچ در غرب بوسنی منتظر فرصتی برای عبور از مرز و ورود به اتحادیه اروپا هستند. این مرد جوان سفر خود را سه سال پیش از پاکستان شروع کرده است. ماه‌هاست که امکان خروج از بوسنی را ندارد. دندان آسیاب او عفونت کرده است. اروپا تنها چند کیلومتر آن طرف‌تر است.

با شروع بهار هوا گرم‌تر شده است. اکنون زمان آن است که تلاش برای عبور از مرز را از سر گرفت. این مرد جوان تاکنون بیش از ۲۰ بار برای ورود به اتحادیه اروپا تلاش کرده است. اما او هر بار گرفتار پلیس مرزی اتحادیه اروپا شده و به‌طور غیرقانونی به بوسنی بازگردانده شده است. لباس‌ها و کوله‌پشتی‌اش را از یک سازمان کمک‌رسانی محلی دریافت کرده است.

در کمپ پناهندگان لیپا، ۲۰ کیلومتر آن طرف‌تر، دور از منطقه مسکونی، در حال حاضر هنوز ۲۰۰ تا ۳۰۰ مرد زندگی می‌کنند. بسیاری از این پناهجویان مانند این دو مرد، برای خود در حومه شهر یا در جنگل سرپناهی فراهم آورده‌اند. اینجا به مرز نزدیک‌تر است. برای زنان، کودکان و خانواده‌ها کمپ کوچکی در داخل شهر وجود دارد.

بحران انسانی در غرب بوسنی هنوز پایان نیافته اما تحت کنترل درآمده است. بسیاری از پناهجویان اکنون به مقصدهای خود در آلمان، فرانسه یا ایتالیا رسیده‌اند. علاوه بر این، در چند ماه گذشته سرمای شدید هوا تلاش برای عبور از مرز را غیرممکن کرده بود. بسیاری از پناهجویان این فصل را در اردوگاه‌‌های واقع در سارایوو و صربستان در انتظار بهار به سر برده‌اند.

سال‌هاست که مسئولیت رسیدگی به پناهجویان در این مناطق و رفع نیازهای آنان را سازمان‌های کمک‌رسانی محلی و داوطلبان از کشورهای آلمان، اتریش، سوئیس و ایتالیا بر عهده گرفته‌اند. سازمان SOS-Bihac در میانه بحران بزرگ پناهجویی در سال ۲۰۱۵ شکل گرفت و پایه‌گذاری شد. این سازمان کمک‌رسانی بودجه خود را از انجمن Aachener Netzwerk دریافت می‌کند.

اندی جهیک، یکی از امدادگران سازمان کمک‌رسانی SOS Bihac است. او خرابه‌ها و مکان‌هایی را که پناهجویان از آن‌ها به عنوان سرپناه در جنگل‌ها در طول مسیرشان به سمت مرز اتحادیه اروپا استفاده می‌کنند به خوبی می‌شناسد. او با خودروی بیابان‌گرد خود تا جایی که می‌تواند غذا، پوشاک، آب و چراغ قوه به دست این افراد می‌رساند. گشت‌زنی‌های او به این منظور اغلب او را به ارتفاعات مناطق کوهستانی می‌برد.

اندی ۲۲ سال دارد و یکی از سه امدادگر آموزش‌دیده سازمان SOS Bihac است. او و همکارانش به زخم‌ها و سایر مشکلات پزشکی پناهجویان حاضر در غرب بوسنی رسیدگی می‌کنند. برای مواقع اضطراری یک آمبولانس در اختیار آنهاست که یک سازمان غیردولتی آلمانی به نام Lautlos به آنها اهدا کرده است.

کارمندان کمپ پناهندگان لیپا در نزدیکی مرز کرواسی تماس گرفته‌‌‌اند. دو مرد در درگیری با چاقو مجروح شده‌اند که حال یکی از آنها وخیم است. دو دقیقه بعد تیم امدادرسانی سازمان SOS Bihac به سمت محل راه می‌افتد. یکی از مجروحان بر اثر ضربه چاقو به بالاتنه جانش در خطر است. بر روی زخم او یک پانسمان مخصوص قرار داده می‌شود و به او یک سرم وصل می‌کنند.

زخم‌ها و بریدگی‌های بدن مرد دوم در مسیر بیمارستان مورد رسیدگی و درمان قرار می‌گیرد. جان مصدوم بدحال این ماجرا تنها به خاطر رسیدگی سریع اورژانس بیمارستان نجات می‌یابد. بسیاری از پناهجویان به کمپ لیپا پا نمی‌گذارند چراکه از خشونت حاکم در این محل می‌ترسند. آنها می‌گویند در پشت حصارهای این کمپ اخاذی و سرقت بخشی از زندگی روزمره است.

ردپای روشن پناهجویان در چند متری مرز خارجی اتحادیه اروپا در کرواسی؛ نیروهای مرزی بوسنی در گشت‌زنی‌های خود مرتب با چنین صحنه‌هایی روبرو می‌شوند. آنها در صورت مشاهده عقب‌ رانده شدن پناهجویان از سوی پلیس مرزی کرواسی، اقدام آنها را مستند ساخته و به روسای خود اطلاع می‌دهند. این که روسای پلیس با این اطلاعات چه می‌کنند برای آنها روشن نیست.

افسران پلیس مرزی بوسنی همچنین در صورت یافتن پناهجویان بیمار یا مجروح در جنگل مستقیم با سازمان کمک‌رسانی SOS Bihac تماس گرفته و به آنها اطلاع می‌دهند. این اقدام به ویژه در زمستان جان افراد را نجات می‌دهد. زلاتان کواچویچ، رئیس این سازمان امدادرسانی، خود قربانی جنگ است؛ او در ۱۵ سالگی پای چپ خود را بر اثر انفجار یک نارنجک در جنگ بوسنی از دست داده است. زلاتان می‌گوید: «ترومای من، مرا قوی می‌کند.»

کوواچویچ در جستجوهای خود به دنبال پناهجویان گاهی از پهپاد استفاده می‌کند. این بدان معنی است که مناطق گسترده‌تر در دل کوه‌ها را نیز می‌توان جستجو کرد. او می‌گوید: «ما هر روز به دنبال افراد نیازمند به کمک و رسیدگی هستیم. با رسیدن بهار آنها دوباره به تکاپو در می‌آیند. بسیاری از آنها نمی‌دانند که تلاش برای عبور از مرز می‌تواند به بازی مرگ و زندگی تبدیل شود.