Arap Baharı'nın 5'inci yılı

Tunus'ta 2010 yılında seyyar satıcı Muhammed Buazizi'nin kendini yakmasının ardından tetiklenen protesto hareketi, binlerce kişinin sokaklara çıkıp reform talep etmesiyle 'Yasemin Devrimi' adını aldı...

....Protesto gösterileri sonucu ülkeyi 23 yıl otoriter bir anlayışla yöneten Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali 2011'de Tunus'tan kaçmak zorunda kaldı. Ekonomik bunalım ve terör saldırılarına karşın Tunus 2014'te yeni bir anayasayı kabul etti; Tunuslular yeni parlamento ve cumhurbaşkanını seçimle belirledi.

Ülkede 2011 yılının ocak ve şubat aylarındaki kitlesel protestolar 30 yıldır iktidarda olan Devlet Başkanı Hüsnü Mübarek'in devrilmesiyle sonuçlandı. Düzenlenen seçimleri Müslüman Kardeşler kazanırken, Cumhurbaşkanı Mursi'ye karşı protestolar yoğunlaştı...

...2013'te ordunun müdahalesiyle Mursi'ye (resim) görevden el çektirildi; o dönemden bu yana ülkenin yönetiminde eski general Abdülfettah El Sisi bulunuyor. El Sisi, İslamcı ve muhaliflere karşı sert çizgisiyle biliniyor.

2011 yılında Muammer El Kaddafi'nin devrilmesinin ardından petrol zengini ülkede demokrasi yönünde küçük adımlar atıldı. Ancak bugün Libya'ya kaos hakim, devlet neredeyse çökmüş durumda. İki parlamento ve iki hükümetin olduğu ülkede, IŞİD de bazı bölgeleri kontrolünde tutuyor. BM gözetiminde kurulan birlik hükümeti bugüne kadar toplanmadı.

2011'de Esad rejimine karşı gösterilerin başladığı ülkeye bugün iç savaş hakim. Suriye iç savaşında hayatını kaybedenlerin sayısının 250 bin dolayında olduğu tahmin ediliyor; 12 milyon Suriyeli ülkeden kaçtı...

...Ülkede geniş kesimlerin kontrolü terör örgütü IŞİD'e geçti. Barış müzakereleri başarısızlığa uğradı; milyonlarca Suriyeli komşu ülkelere sığındı. İstifa etmeyi reddeden Devlet Başkanı Beşar Esad ise hala yönetimde.

Siyasi açıdan göreli olarak 'istikrarlı' durumdaki Fas'ta serbest seçimler düzenleniyor ve çok partili sistem var. 2011 yılında düzenlenen protestolarda göstericiler daha fazla demokrasi ve sosyal adalet talep etti. Kral 6. Muhammed göstericileri bir anayasa reformu ile sakinleştirdi, Kral işsizlikle mücadele ve erken seçim yapılması sözü verdi.

Binlerce kişinin sokaklara dökülmesinin ardından, parlamentonun 2011 yılından sonra yetkileri ve nüfuzu peyderpey artırıldı. Ancak ülkede son sözü hala Kral 2. Abdullah söylüyor.

Ülkede nüfusun büyük bölümünü oluşturan 'vatansızlar'ın protestoları ile başlayan ve aylar süren hükümet krizi sonrası 2011'in kasım ayında hükümet istifa etti. Kısa bir süre sonra da meclis lağvedildi. Ülkenin yönetimindeki El Sabah hanedanının sosyal ve ekonomik konularda uzlaşmacı bir tutum sergilemesiyle ülkede gerginlik yatıştırıldı.

2011'in bahar aylarında ülkenin petrol zengini doğu bölgelerinde protestolar düzenlendi. Ancak bu protestolar polisin sert müdahalesiyle bastırıldı. Yönetimde Sünnilerin egemen olduğu ülkede protesto gösterisi düzenlemek yasak.

Körfez ülkesi Bahreyn'de Sünniler çoğunluğu, Şiiler ise azınlığı oluşturuyor. 2011 yılının Mart ayında ordu, reform hareketinin süreklilik gösteren protestolarını şiddet kullanarak bastırdı.

2011 yılında Yemen'de düzenlenen protestolar uzun zamandır devlet başkanı olarak görev yapan Ali Abdullah Salih'in devrilmesiyle sonuçlandı. Ülke o dönemden bu yana huzur bulmadı. Şii Husi milisleri Sünni hükümete karşı savaşıyor. Suudi Arabistan öncülüğünde Arap ülkelerinin oluşturduğu koalisyon ise Husilere yönelik bombardımanını sürdürüyor. © Deutsche Welle Türkçe